Nüfusun yaklaşık yüzde 13’ünü etkileyen kıllı dil, bazı psikolojik rahatsızlıklara ya da utançlara da neden olabiliyor. Peki kıllı dil neden olur?
İstanbul Aydın Üniversitesi VM Medical Park Florya Hastanesi’nden Kulak Burun Boğaz Uzmanı Opr. Dr. M. Melih Çiçek, kıllı dilin nedenleri, belirtileri, tedavi ve korunma yöntemleri hakkında şu bilgileri verdi.
Kıllı dil nedir?
Dilin üst yüzeyi papiller denilen küçük çıkıntılar ile kaplandığından pürüzlüdür. Birkaç papilla türü vardır, bunların çoğu filiform papilla olarak adlandırılır. Filiform papiller, dilin yüzeyindeki yiyeceklerin kavranmasından sorumlu olan uzatılmış, koni biçimli çıkıntılardır. Bu yapılar genellikle dilden dökülmeden önce yaklaşık 1 milimetre uzunluğunda büyür ve sonrasında dökülerek yeni yapıların oluşmasına olanak tanır. Tüylü dil, bu filiform papiller düzgün şekilde dökülmediğinde ortaya çıkar ve keratin olarak bilinen, deride protein birikimi meydana gelir. Bu olduğunda, aşırı keratinize filiform papilla ağında yiyecek, bakteri veya maya birikebilir ve bu da dilde renksizlik yaratabilir. Döküntü gecikirse, filiform papiller keratin içinde birikmeye devam eder ve saç benzeri çıkıntılara benzer.
Kıllı dilin nedenleri nelerdir?
Yumuşak bir diyet: Dilin yüzeyine aşınma uyarısı olmaması, papillanın yeterince dökülmesini önleyebilir.
Kötü ağız hijyeni: Bu dilde kıl uzamasına neden olan bakteri veya mayaların birikmesine neden olabilir.
Madde kullanımı: Tütün kullanımı, aşırı alkol, kahve veya çay tüketimi.
Dehidrasyon veya ağız kuruluğu: Ağızda nem olmaması, dilde kıl oluşumuna neden olur.
Bazı ilaçlar: Mide asidi reflüsü için kullanılan bazı ilaçlar.
Ağız hijyen ürünleri: Peroksit içeren bazı gargara ürünleri.
Kıllı dil belirtileri nelerdir?
Görünüşü bir yana, kıllı dil vücutta başka semptomlar da geliştirebilir:
Dilde yanma hissi
Yutkunurken ağız çatısında gıdıklanma
Öğürme hissi
Ağız kokusu
Ağızda metalik bir tat
Mide bulantısı
Kıllı dil tedavisi nasıl olur?
Tüylenmiş dil için genellikle tıbbi tedavi gerekli değildir çünkü normalde geçici bir durumdur ve ciddi bir sağlık riski taşımaz. Tedavi ve korunma, genellikle kıllı dilin başlamasını tetikleyebilecek bir kişinin yaşam biçimindeki değişikliklerle sağlanır. Ağız hijyeni ve diş hekimine düzenli ziyaretler tüylü dilin oluşmasını durdurmanın en iyi yoludur. Aynı zamanda, taze meyveler, sebzeler, tahıllar ve ağız sağlığını geliştirmek için az miktarda şeker içeren iyi dengelenmiş besleyici ve dengeli bir diyetin sağlanması da esastır.
Gün boyunca yeterli miktarda su tüketmek de ağzınızı temiz tutmaya yardımcı olacaktır. Kahve, çay, alkol veya tütün gibi kıllı dil ile ilişkili maddelerin tüketimini sınırlandırın. Ağız hijyenine yardımcı olması için dilin fırçalanması veya özel bir dil sıyırıcı kullanın. Tüylü dilin tetiklenmesinden şüphelenilirse, kullanılan ilaçlar değiştirilebilir. Bununla birlikte, mutlaka bir doktora danışılmalıdır. Nadir durumlarda, kıllı dil kalıcı olabilir ve bu durumda bir doktor veya diş hekiminden tıbbi yardım istenmelidir. Antibiyotik veya antifungal ilaçlar, bakterileri veya mayayı çıkarmak için reçete edilebilir. Bazı vakalarda filiform papilla’nın ameliyatla çıkarılması da mümkündür. Nadir durumlarda, durumu tedavi etmek için ilaç veya cerrahi gerekebilir.
Ağız kokusuna neden olan 6 ilginç şey
Deniz ürünlerinin, sarımsağın, kahvenin ve diş eti hastalıklarının ağız kokusuna neden olduğunu biliyorsunuz. Bunların yanı sıra ağız kokusuna neden olan ve hiç aklınıza gelmeyen 6 şeyi aşağıda listeliyoruz;
1- Tıkanmış burun
Lütfen mendili alın ve biraz sümkürün. Hastalık yüzünden burundan nefes alamıyorsanız, ağzınızdan nefes alıp vermeye başlarsınız. Bu ağzınızdaki dokuların kurumasına ve ağzın temizleyicisi olan salya salgılanmasında azalmaya neden olur. Salya, yemek artıklarını temizlemekle kalmaz, çürüğe neden olan asitleri nötrler ve bakterileri kontrol altında tutmak için doğal antiseptik görevi görür. Salya ne kadar az olursa bakteri o kadar artar. Bu da ağız kokusu demektir. Salya salgılanmasını arttırdığı için sakız çiğnemek çözüm olabilir.
2- Abur cubur
Bakteriler de şeker sever. Jelibon, tatlı şarap ve hatta nane şekeri bile yediğinizde ağzınızda parti var demektir. Bakteriler şekere bayılır ve ağzınızda daha hızla yayılır. Bu nedenle diş hekimleri, şeker yerine çikolatayı önermektedir. Çünkü çikolata, hem daha hızlı eriyor hem de diğer şekerlere göre, şeker oranı daha düşük. Ayrıca da içindeki kalsiyum ile diş minesi için faydası bile var.
3- Ağız çalkalama suyu
Pek çok ağız çalkalama suyu alkol içerir. Hatta içeriğindeki alkol miktarı % 27’lere kadar ulaşabilir. Bu da ağız kuruluğuna ve nane ferahlığı geçtikten sonra kötü bir kokuya neden olur. Alkol içermeyen markaları tercih etmelisiniz
4- Düşük karbonhidratla beslenme
Düşük karbonhidrat ve yüksek protein içeren bir öğünden sonra, vücudunuzun çeşitli bölgelerinde amonyak üretimi olur ve nefes yoluyla dışarı çıkar. Düzenli olarak bu şekilde beslenmek, vücudun sürekli amonyak üretmesi demektir. Bu da nefesinizin çürük kokmasına neden olur.
5- Gram negatifler
Ağzınızda yaşayan bütün bakterilere, genel olarak gram negatif bakteri denir. Kötü kokulu sülfürik bileşenler üretmekle kalmayıp, ekstra bir hücre tabakasıyla da kendilerini korurlar. Diş eti çizgisinde üreyip dilinizin aralarına yerleşirler. Diş ipi kullanmak bir çözüm olsa da, diğer bir seçenek dilinizi fırçalamaktır. Dil fırçalamak, ağız kokusunu % 70 oranında azaltır. Dilinizin tamamını, özellikle de arka kısmını fırçalayın.
6- Endişe
Kalbiniz deli gibi çarpıyor, elleriniz titriyor ve stresten nefes nefese kaldınız. Emin olun ağzınız da kötü kokuyor (gene nedeni kurumuş ağız). Derin nefes almanın yanı sıra, biraz su içerek ağzınızı tazelemelisiniz.
Sarımsak kokusuna çözüm ise bir bardak sütte. Süt, sarımsağın neden olduğu koku veren bileşenlerin miktarını ağızda ve burunda azaltır. Ancak tam yağlı süt, yağsız sütten daha etkilidir çünkü yağın emici özelliği vardır.