Aşırı koruyucu ebeveyn tutumları çocukların gelişimini olumsuz mu etkiliyor?
Aşırı koruyucu ebeveyn tutumları çocukların gelişimini olumsuz mu etkiliyor?
“Gözünü çıkaracaksın, dikkat et!” gibi söylemler birçoğumuzun aile mottosu haline geldi. International Journal of Environmental Research and Public Health’daki açık havada oyun oynamanın önemi hakkındaki araştırmayı görmek biraz utanç verici. Araştırmaya göre çocukların ‘riskli oyunlar’ oynamaları gerekiyor (tırmanmak, yüksek bir yerden atlamak, çocuğun kaybolabileceği denetimsiz oyunlar, bisikletle bayırdan aşağı inmek, bıçaklarla oynamak ya da suyun veya bir yamacın yakınlarında oynamak gibi). Bu şekilde oyun oynamalarına izin verilen çocukların risk tespitinde tepki hızları artıyor, özgüvenleri yükseliyor ve gençlik yıllarında seks ve uyuşturucu ile ilişkili risk alma ihtimalleri düşüyor.
İngiltere’de yapılan bir araştırmaya göre, 70li yıllarda 7-11 yaş arası çocukların %86’sı okula yetişkin refakati olmaksızın giderken, bu oran 2010 yılında %25’e düştü.
Kanada’da yapılan bir çalışma ise 10-12 yaşlarda çocuğu olan ebeveynlerin %81’inin ‘yabancı tehlikesi’nden korktuklarını gösteriyor; fakat araştırmacılar, tamamen yabancı biri tarafından kaçırılma olasılığının 14 milyonda bir olduğunu vurguluyorlar. Oyun alanlarında ciddi yaralanmalar ise (sıkışan başlar ya da ip bulunan parklarda boğulmalar gibi) büyük ölçüde eleniyor. Yeni Zelanda’da 31.000 çocukla yapılan 2 büyük araştırma ise çocukların son 2.5 yıldır oyun alanlarında baş ya da omurga yaralanmaları yaşamadıklarını gösteriyor. Kemik kırılmaları yaşanıyor (çoğunlukla üst kolda); ancak nadiren – Ottawa’dan bir araştırmaya göre her 10.000 saatlik oyunda ortalama 1.5 yaralanma görülüyor. O halde çocuğunuzun denetim olmaksızın oynamasına izin verecek misiniz?
Çözüm
Ebeveynler, doğal olarak çocuklarını riske atmayı istemezler. “Elbette ki çocuğunuzu arabada tek başına bırakmayın – ölüme davetiye çıkarırsınız.” diyor araştırmacılardan Mark Tremblay. İnanılmaz derecede nadir görülen olaylara odaklandığımızdan bahsediyor. “Ebeveynlerin bu konu hakkındaki görüşleri dengeli olmalı. Çocuklarının evde bir yabancı ile tanışma olasılıkları 500 kat daha fazla – internet siber zorbalık yapanlarla dolu. Çocuklar biraz incinip sonra yeniden ayağa kalkmadan direnç kazanamazlar.
Mevcut kanıtlara göre, çocuklar oyun esnasında risklere tepki vermede özdenetim yapabiliyorlar. Hareketsiz bir yaşam tarzı, omuzlarını çıkartmalarına engel olabilir; fakat hayatlarının ileriki yıllarında obeziteye ve kronik hastalıklara sebep olur.
Tremblay, dışarıda denetim olmaksızın oyun oynamanın daha iyi bir özdenetim ve psikolojik sağlık getireceğine tutkuyla inanıyor. Fazlasıyla korunan çocuklar için özel bir terim bile var: Risk Eksikliği Hastalığı. Tremblay, çocukların başlarda 20 dakika boyunca kendi kendilerine oynamalarına izin vererek ebeveynlerin kendilerini bu duruma alıştırmalarını tavsiye ediyor (elbette ki karşıdan karşıya geçmeyi bildiklerinden emin olunca). Bu şekilde hareket etmemek, sağlık açısından daha tehlikeli olabilir.